Գունազարդ «դալաններ» կամ «graffiti»

 Դեռևս վաղ ժամանակներից «graffiti» կոչվող արվեստով զբաղվել են  իտալացիները, հույները: «Graffiti»-ին իրենից ներկայացնում է պատկերներ` տարբեր բնույթի, տարբեր ոճերի, որոնք պատկերված են լինում  պատերի,ապակինների,դռների, մի խոսքով շինությունների վրա:Հին ժամանակներում այս արվեստը համարվել է որպես «վանդալզիմի» ակտ: 

Առաջին նման պատկերներից մեկը պահպանված է  Թուրքիայում:Այդ շրջանում  կատարված նմանատիպ նկարները կրել են գովադզային բնույթ:

Այս արվեստը հայտնի է եղել նաև Հյուսիսային Ամերիկայում:Սրա միջոցով անգամ պահպանվել են թագավորների անուններ ու որոշակի կարևոր փաստեր:

Թեպետ այսքան տեղեկություն լսելով՝ միանգամից հիշում ենք Ամերիկյան ֆիլմերը և նրանց գունազարդ պատերը,սակայն այս արվեստը ավելի հայտնի է Եվրոպայում (մասնավորապես ռոմանական երկներում):

1979-ին արվեստագետ Կլաուդիո Բռունին Հռոմում (այնուհետ՝ Նյու Յորքում) ներկայացրեց  «graffiti» նկարիչների աշխատանքները:

Այդ ցուցադրությունն առաջինն էր նոր արվեստի համար:Քանի որ ցուցադրությունից հետո աշխատանքները արժանացել էին մեծ հավանության, «graffiti» նկարիչներից մեկը, մտերմանալով Blondie խմբի ադնամններից Deborah  Harry-ի հետ, ձայնագրում են նոր փոփ սինգլ՝ «Rapture» անվանվամբ:Այստեղից էլ սկսում է կապը փոփ երաժշտության և «graffiti» արվեստի մեջ:

 Տարբեր երկրներում կան գունազարդ պատկերներ որոնց վրա մարդիկ կարող են գրել իրենց անունները կամ ինչ-որ տողեր:

Ինձ համար այս  ամենն ուսումնասիրելու պատճառ են հադիսացել երևանյան գունազարդ «դալանները» …Կարծում եմ այս տվյալնները այնքան էլ չեն վերաբերվում մեր «դալաններին», սակայն փորձեցի նկարգարել այդ «արվեստի» սկզբնաղբյուրները ու պատմությունը: Հնարավոր է այսօրվա թոհուբոհի մեջ այս թեման այնքան էլ ակտուալ  չէ,սակայն ես այն փորձում եմ դիտարկել  որպես «փոզիթվ» կետ մեր քաղաքում: Այսօր գերեթե բոլոր դալանները գունազարդ են: Չափազանց հաճելի է քայլել փողոցով և հանդիպել մարդու անսպառ երևակայությանը, այն էլ պատի վրա:Տարբեր փողոցներում  կան տարբեր պատկերներ,կան այնպիսինները,որ բնութագրում են «ենթամշակութային» տարրեր սակայն կան և չափազանց «փոզիթիվ» պատկերներ, որոնք տեսնելիս ակամայից ժպտում ես:Այսօր համացանցում էլ շա՜տ են այնպիսի նկարներ, որոնք արված են գունազարդ պատերի մոտ ,.,.,կարծում եմ այս գորշ իրականության մեջ իսկապես սա մի լուսավոր կետ է և գովելի եմ համարում նման քայլը.չէ՞ որ  անգույն գորշությունը ճնշող է,իսկ մեր փողոցները լի են «ճնշված» դեմքերով:

Թեպետ գունազարդելով պատերը՝ մենք չենք ազատվում մեր դարավոր խնդիրներից,սակայն փորձում ենք մեզ տրամադրել դեպի լավը,տեսնել գունեղն ու պայծառը:Իսկ այս գունազարդ պատկերների մեջ էլ կկարողանաք ստեղծել գունազարդ իրականություն:Օպտմիզմի և փոզիթիվության ակտ համարելով   «graffiti»-ին՝ ցանկություն եմ հայտնում այդ արվեստը զարգացնել մեր երկրում և փորձել  գունազարդել մեր իրականությունը:

    

photos by Anna Michaelyan

                                                                                                                 posted by Anna Michaelyan